ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΛΑ (Petit Plan Europa II Ευρωπαϊκές Αξίες )

 

Petit Plan Europa II Ευρωπαϊκές Αξίες  

«Περπάτα δίπλα μου»  «Σε ακούμε»

 

«Περπάτα δίπλα μου»

Την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2021 είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την ταινία «Περπάτα δίπλα μου» στο πλαίσιο του κύκλου προβολών του Petit Plan: Europa II.  Πλάνο πρώτο: ένα σχολείο,  δύο σειρές από παιδιά χωρισμένα σε αγόρια και κορίτσια τα οποία είναι παρατεταγμένα με στρατιωτική πειθαρχία. Δύο ενήλικες, ένας άνδρας και μία γυναίκα, μοιράζουν παιχνίδια στα παιδιά πριν περάσουν στις αίθουσες. Τα αγόρια παίρνουν ''αγορίστικα'' παιχνίδια όπως πλαστικούς δεινοσαύρους, μπάλες ποδοσφαίρου, ενώ τα κορίτσια αντίστοιχα παίρνουν κούκλες ή κουζινικά, παιχνίδια που θεωρούνται ''γυναικεία''. Πλάνο δεύτερο: Ενώ η διαδικασία συνεχίζεται απόλυτα μεθοδικά, ξαφνικά ένα παιδί διαπράττει μία γλυκιά αυθαιρεσία, παίρνει ένα παιχνίδι το οποίο -σύμφωνα με τα προβαλλόμενα και επιβαλλόμενα πρότυπα- δεν επιτρέπεται να έχει με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κλίμα χαράς στην ομάδα των μαθητών.

Για τα αγόρια μπάλες ποδοσφαίρου και για τα κορίτσια κούκλες barbie. Αυτή είναι η πραγματικότητα που αποτυπώνει τα στερεότυπα ανάμεσα στα δύο φύλα, του ανδρός και της γυναίκας, ήδη από μικρή ηλικία, εδώ και δεκαετίες. Τα παιχνίδια παίζουν πολύ  σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του καθενός από εμάς, και καθορίζουν τον κοινωνικό, ενδεχομένως και ιδεολογικό μας βίο. Για ένα αγόρι, η μπάλα ποδοσφαίρου θα επικυρώσει τον λεγόμενο «ανδρισμό» του, γιατί έτσι μόνο θα γίνει αποδεκτό από τους συνομηλίκους του, και αργότερα , όταν θα είναι να γίνει ενεργό μέλος της κοινωνίας, αυτό το χαρακτηριστικό θα κρίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό την κοινωνικοποίησή του. Το ίδιο ισχύει και για ένα κορίτσι: είναι απολύτως απαραίτητο να ασχολείται με μια κούκλα, η οποία θα προβάλει τη «γυναικεία φύση» του, με την οποία θα πρέπει να συμβαδίσει για όλη του τη ζωή.

Μερικές δεκαετίες πριν, θα ήταν αδιανόητο για κάποιον, ανεξαρτήτως φύλου να αντιστρέψει τους ρόλους. Ένα τέτοιο άτομο θα ήταν για πάντα καταδικασμένο να βιώνει την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Σήμερα, όμως, είμαστε στον 21ο αιώνα, και αυτό πρέπει να αλλάξει οπωσδήποτε. Οι σύγχρονες δημοκρατίες κατοχυρώνουν συνταγματικά την ελευθερία έκφρασης και λόγου και για τα δύο φύλα. Υποστηρίζοντας τα προαναφερθέντα στερεότυπα, αυτά τα δικαιώματα καταπατώνται, και επιστρέφουμε, από τον εποχή της εξέλιξης και της πρωτοπορίας, στην εποχή του συντηρητισμού και της προκατάληψης. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τον χαρακτήρα και τη θέση στην κοινωνία κάποιου ή κάποιας, βάσει της ενασχόλησής του με το παιχνίδι που αυτός/αυτή κρίνει ως αγαπημένο και ως αυτό που τον/την ψυχαγωγεί. Όλα τα παιχνίδια, όπως και γενικότερα όλες οι δραστηριότητες από τις οποίες κάποιες μπορεί να είναι «απαγορευμένες» για κάποιο φύλο, συντελούν στην ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας, είτε αντρικής είτε γυναικείας. Αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, ίσως να είναι το πρώτο βήμα της άρσης όχι μόνο των προκαταλήψεων εναντίον των φύλων, αλλά και της μισαλλοδοξίας και του δογματισμού που υπάρχει στον κόσμο γενικότερα, ειδικά σε χώρες όπου βασικότατα δικαιώματα καταπατώνται διαρκώς.

Συντάκτες: Δώρα Αποστόλου, Βησσαρίων Δάσκαλος, Λυδία Μαλεζά, Παρασκευάς Κεραμάρης

 

«Σε ακούμε»

Η δεύτερη ταινία που παρακολουθήσαμε είχε τίτλο «Σε ακούμε». Βασικό πλάνο: γυναίκες οι οποίες έχουν υποστεί  σωματική και ψυχολογική βία από άτομα της οικογένειάς τους. Οι γυναίκες αυτές διεκδικούν τα δικαιώματά τους και ζητούν βοήθεια καλώντας τα αρμόδια κέντρα στήριξης προκειμένου να αλλάξουν την κατάσταση την οποία βιώνουν και να μπορέσουν να ζήσουν σε έναν κόσμο πιο όμορφο, πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο.

 Το βασικό μήνυμα της ταινίας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τα δικαιώματα του γυναικείου φύλου και την ανισότητα που διαιωνίζεται μεταξύ αυτού και του ανδρικού. Ο όρος «ισότητα μεταξύ των φύλων» μπορεί να ηχεί ευχάριστα στα αυτιά μας όμως ακυρώνεται καθημερινά όταν χιλιάδες γυναίκες υφίστανται σωματική κακοποίηση, ψυχολογική, συναισθηματική, λεκτική και βέβαια οικονομική βία. Σε πολλές γωνιές του κόσμου το νομοθετικό σύστημα, απάνθρωπο σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά και  η ίδια η κουλτούρα χωρών δεν υπολογίζουν τη γυναίκα ως αυτόνομο ον άξιο σεβασμού.

Αναμφισβήτητα και  τα στερεότυπα οδηγούν σε σχέσεις ανισότητας  με τις γυναίκες να είναι κυρίως τα θύματα αυτής της πραγματικότητας, θύματα ανήμπορα να αντιδράσουν αφού τις  περισσότερες φορές ο φόβος, η ντροπή, οι προκαταλήψεις και οι παραδοσιακές κοινωνικές αντιλήψεις για την οικογένεια και τον ρόλο των φύλων τους δημιουργούν αισθήματα αυτοενοχοποίησης δρώντας αποτρεπτικά ως προς την δημοσιοποίηση του προβλήματός τους. 

Είναι πολύ σημαντικό για τις γυναίκες αυτές να επανακτήσουν την αυτοεκτίμησή τους ώστε να μπορέσουν να αναλάβουν την ευθύνη της επαγγελματικής, προσωπικής και οικογενειακής ζωής. Η επίτευξη της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών απαιτεί μια ολοκληρωμένη κατανόηση των τρόπων με τους οποίους οι γυναίκες υφίστανται διακρίσεις και τους απαγορεύεται η ισότητα, προκειμένου να αναπτυχθούν κατάλληλες στρατηγικές για την εξάλειψη αυτών των διακρίσεων.

Συντάκτες: Ευθαλία Αργύρη, Γιάννης Καλογερογιάννης, Αλεξιάννα Παχή